«алтын қақпа» сыныптан тыс шара 5 сыныптар

№21 орта мектеп











Тақырыбы: <<Алтын қақпа>>








Сыныбы: 5 <<А>>, 5 <<Ә>>
Тарих пәні мұғалімі: Таймаганбетова Г.У


Жаңаөзен 2014


Сабақтың тақырыбы: <<Алтын қақпа>>
Сабақтың мақсат - міндеттері: Білімділігі:
Оқушылардың өткен сабақтарда алған білімдерін
пысықтау арқылы білімдерін қайталау.
Дамытушылығы: Оқушыларды өз ойларын ашық
айтуға, шапшандылыққа, топпен жұмыс жасау
қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелілігі: Оқушылардың тарих пәніне деген қызығушылығын арттыра отырып, оз тарихына құрметпен қарауға тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: Буклеттер, сызбалар, тест тапсырмалары, интерактивті тақта.
Сабақтың түрі: Сайыс сабақ
Сабақтың әдіс - тәсілі: Сұрақ - жауап, сызбалар толтыру, тест тапсырмасын орындау.
Сабақтың барысы: І Ұйымдастыру кезеңі:
5 <<А>> сынып оқушылары <<Батырлар>> тобы.
5 <<Ә>> сынып оқушылары <<Хандар>> тобы.
Сабақтың кезеңдері:
І кезең <<Тас қақпа>>
ІІ кезең <<Күміс қақпа>>
ІІІ кезең <<Алтын қақпа>>
Армысыздар құрметті ұстаздар және оқушылар. Бүгінгі 5 - ші сыныптар арасында өткізілетін <<Алтын қақпа>> ойын сайысына қош келдіңіздер. Сайысымызды бастамас бұрын әдәл - қазылар алқасын тағайындап алайық.
Ендеше сайысымызды бастаймыз.
І кезең <<Тас қақпа>>
Бұл кезеңде топтарға 5 сұрақтан беріледі. Топбасшы жауап береді. Егер топбасшы жауап бере алмаған жағдайда топ мүшелері жауап беруге болады. Әр дұрыс жауап 1 ұпаймен бағаланады.
І топ <<Батырлар>> тобының сұрақтары.
* Әйгілі қазақ билері қатысқан заң. (Жеті жарғы)
* Ұлы Жібек жолы қай ғасырда қалыптасты? (Б.з.б. ІІ ғасырдың соңы)
* Әлемнің екінші ұстазы кім? (Әл - Фараби)
* Қаланың қолөнершілері мен егіншілері тұратын бөлігі қалай аталды? (Шахристан)
* Монғол мемлекетін кім, қашан құрды? (1206 ж Шыңғыс хан)

ІІ топ <<Хандар>> тобының сұрақтары.
* Ханның мұрагері қалай атаған? (Сұлтан)
* <<Дарабоз>> атанған батыр кім? (Қабанбай)
* Орыс патшайымы Анна Иоановна Кіші жүзді Ресей бадандығына қабылдау туралы грамотаға қай жылы қол қойды? (1731 ж)
* Абылай хан ресми түрде қай жылы хан сайланды? (1771 ж)
* Кеңесары Қасымұлы бастаған ұлт - азаттық көтеріліс қай жылы өтті? (1837 - 1847 жж)

ІІ кезең <<Күмыс қақпа>>
Бұл кезеңде әрбір топ мүшелеріне кестелер үлестіріледі. Сол кестелерді толтырып, келесі топқа береді. Қарсылас топ дұрыс жауабын анықтап, бағасын береді. Кесте толық орындалса 5 ұпаймен бағаланады.

І топ <<Батырлар>> тобының кестелері.

Шоқан Уалиханов

Қай жылы, қай жерде дүниеге келген.
Қандай оқу орнын бітірген.
Қайда саяхат жасады.
Қандай құнды ғылыми мұра қалдырды.
1835 жылы Қостанай облысы Құсмұрын бекінісінде
Сібір кадет корпусы


Ыстықкөлге, Алатау қырғыздарна, Қашқарияға
<<Манас>> жыры

Абай Құнанбаев

Қай жылы, қай жерде дүниеге келген.
Қандай өлеңдерін білесіңдер.
Қанша қара сөзі бар.
Шығармаларында жастарды неге үндейді.
1845 ж Семей облысы Абай ауданындағы Шыңғыстаудың баурайында
Қыс, жаз, күз, Көзімнің қарасы, Ғылым таппай мақтанба

50 ге жуық
Өнер-білімге, ғылымға

Қабанбай батыр

Туған жері туған жылы
Шын есімі берілген аты
Көрсеткен ерлігі
Қайтыс болған жылы
1691 жылы туылған
Ерасыл
<<Дарабөз батыр>>
Ірі-ірі ұрыстарда қазақ қолын басқарып, бас сардарлық міндер атқарған
1769 жылы

Абылай хан

Өмір сүрген жылдары.
Төле бидің қойған аты.
Жекпе - жекке шыққан қалмақ батыры.
Таққа отырған жылы.
1711 - 1781 жж
Сабалақ

Шарышты
1771 жылы

Баян батыр

Туған жері туған жылы
Шын есімі берілген аты
Көрсеткен ерлігі
Қайтыс болған жылы
1710 жылы
<<Батыр Баян>>


Қазақ - жоңғар соғыстарында ерлік көрсенкен
1757 жылы


ІІ топ <<Хандар>> тобының кестелері.

Бөгенбай батыр

Туған жері туған жылы
Шын есімі берілген аты
Көрсеткен ерлігі
Қайтыс болған жылы
1680 ж Түркістан өңірінде Бөкен өзенінің жағасында
<<Алатаудай ақша батыр>>


Жаукершілік заманда 50 жылдан астам қазақ қолын бастады
1778 жылы қайтыс болып, Қожа Ахмет Йасауи кесенесіне жерленген


Ыбырай Алтынсарин

Қай жылы, қай жерде дүниеге келген.
Қандай оқу орнын бітірген.
Қандай еңбектер жазған.
Еңбектерінде жастарды неге үндейді.
1841 жылы Қостанай облысының Торңай жерінде
Орынбор шекаралық коммиссиясы жанындағы мектеп
<<Қазақ хрестоматиясы>>, <<Кел, балалар оқылық!>>, <<Өнер - білім бар жұрттар>>
Отанын сүюге, адамгершілікке, тәлім-тәрбиеге

Қазақстан және Ресей

Тәуке ханның мирасқоры
Кіші жүзге Ресей үкіметі атынан келген елші.
Қазақтың игі жақсылары мен жайсаңдары жиналатын жер.
Ресей бодандығын қабылдаған хан.
Қайып хан
Тевкелев

Ордабасы
Әбілқайыр хан

Наурызбай батыр

Туған жері туған жылы
Шын есімі берілген аты
Көрсеткен ерлігі
Қайтыс болған жылы
1706 ж Алматы облысының Жамбыл ауданындағы Жалпақтас, Серіктас деген жерлер



Жоңгарлармен болған шайқас. Жетісу жерін 1750 жылы жаудан босатты
1781 жылы


Қазақ билері

Әйгілі билер
Өмір сүрген жылдары
Қандай заң жинағын жасауға қатысты
Төле би - төбе би
Қаз дауысты Қазыбек би
Әйтеке би Байбекұлы
1663-1756 жж
1667-1764 жж
1682-1766 жж
<<Жеті жарғы>>

ІІІ кезең <<Алтын қақпа>>
Бұл кезеңде топтарға тест тапсырмалары беріледі. 10 тесттен құралған тапсырманы орындауға 5 минут уақыт беріледі. Тестті орындап болған соң қарсы топқа береді, олар дұрыс жауаптарын анықтап бағасын береді. 10, 9 дұрыс болса 5 ұпай, 8, 7, 6 дұрыс болса 4 ұпай, 5, 4, 3 дұрыс болса 3 үпай ал 2, 1 дұрыс болса 2 ұпай береді.

І топ <<Батырлар>> тобының тест тапсырмалары.
* Жазба тарихтың негізін салушы
а/ Алаша хан
ә/ Геродот +
б/ Рашид ад-Дин
в/ Әл-Фараби
* Халықтардың тұрмыс - тіршілігін, рухани мәдениетін, шежіресін зерттейтін ғылым саласы
а/ археология
ә/ этнография +
б/ антропология
в/ топонимика
* Ежелгі түріктер қандай жазуды пайдаланды
а/ ұйғыр жазуы
ә/ сына жазуы +
б/ иероглиф
в/ пиктография
* Дүние жүзнде қанша этнос бар
а/ 200
ә/ 470
б/ 1200
в/ 3000 +
* Көне замандарда құжаттарды қайда сақталады
а/ театрда
ә/ мұрағатта +
б/ баспада
в/ мектепте
* Жыл санауды алғаш кімдер ойлап таптты
а/ қазақтар
ә/ египеттіктер +
б/ римдіктер
в/ шумерліктер
* Ежелгі түріктер нелерге табынған
а/ тәңірге +
ә/ жаратушыға
б/ күнге
в/ тауға
* Тарихи оқиғаларды суреттейтін карталар қалай аталады
а/ тарихи +
ә/ физикалық
б/ саяси
в/ географиялық
* Қазақстанда қаншаға жуық өзендер бар
а/ 5 мыңға
ә/ 85 мыңға +
б/ 40 мыңға
в/ 814
* Қазақстан Республикасы қанша облыстардан тұрады
а/ 14 +
ә/ 16
б/ 15
в/ 17
ІІ топ <<Хандар>> тобының тест тапсырмалары.
* Мемлекет құрған этностардың саны қанша
а/ 75
ә/ 46
б/ 110
в/ 200 +
* Түркі халықтарының рухани орталығы болып қай қала саналады
а/ Түркістан +
ә/ Ақтау
б/ Алматы
в/ Атырау
* Қазақстан аумағында алғашқы адамдар қай уақытта пайда болды
а/ 1 млн жыл бұрын +
ә/ 40 млн жыл бұрын
б/ 2 млн жыл бұрын
в/ 5 млн жыл бұрын
* Ежелгі адам теріні өңдеуде қандай құралды пайдаланды
а/ тас
ә/ қырғыш +
б/ дортик
в/ гарпун
* Қола қандай металдың қосындысынан дайындалды
а/ қорғасын мен қалайы +
ә/ мыс пен темір
б/ қалайы мен мыс
в/ қалаы мен темір
* Сақтардың негізгі баспанасы
а/ қыстау
ә/ сарай
б/ киіз үй +
в/ кесене
* Б.з.б. 530 жылғы шайқаста парсы билеушісі Кирді жеңген сақ патшасы кім
а/ Спаргапес
ә/ Томирис +
б/ Тарғытай
в/ Пероз
* <<Алтын киімді адам>> қай қорғаннан табылды
а/ Күлобадан
ә/ Есік қорғанынан +
б/ Берелден
в/ Қаратаудан
* Ғұн билеушісінің атағы
а/ тәңірқұты
ә/ шаньюй +
б/ король
в/ хан
* Түрік қағанатын кұрған кім
а/ Аттилла
ә/ Бумын +
б/ Мөде
в/ Тұман

Қорытындылау: Осымен бүгінгі сайысымыз аяқталды. Қазылар алқасына сөз кезегі беріледі. Жеңімпаз топты анықтайық. Көңіл қойып тыңдағандарыңызға үлкен рахмет.