Сырым датұлы бастаған қазақтардың ұлт азаттық көтерілісі. 8 сынып

Пәні Қазақстан тарихы
Сыныбы 8 <<б>> сыныбы
Күні 13.10.2014
Сабақтың тақырыбы
Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт азаттық көтерілісі
Жалпы мақсаты

С.Датұлы бастаған қазақтардың ең алғаш ірі ұлт-азаттық көтерілісінің тарихи маңызы туралы түсінік қалыптастыру
Күтілетін нәтиже

А- Көтерілістің алғышарты, шығу себебі, жүру барысы, мақсаты, тарихи маңызы туралы түсінеді;
В- Көтерілістің қозғаушы күштерін айқындап, көтеріліс болған жерлерді картадан көрсете алады;
С- С.Датұлы мен Е.Пугачев бастаған көтерілістердін ұқсастықтары мен айырмашылықтарын салыстырып, Патша үкіметінің отаршылдық саясатын саралайды
Тапсырмалар

Тренинг <<Кір жуғыш машина>>, <<3-1-1>> әдісі, <<Бармақ көрсету>> әдісі, <<Бір шапалақ>> әдісі; мәтінмен жұмыс, жұптық және үштік жұмыс: <<Интеллект карта>> жасақтау; топтық жұмыс: бірдей тақырыптағы <<Интеллект карта>> жасаған жұптар бірігіп, өзара бағалау арқылы үздік жұмысты анықтайды; <<Дос көмегі>> әдісі; <<Аяқталмаған сөйлем>> әдісі
Қажетті жабдықтар

Проектор, интерактивті тақта, фламастер, ақ парақ, бор, қалам, оқулық, сызғыш, қаламсап.
Сабақ барысы:
Сабақ кезеңдері
Мұғалім әрекеті
Оқушы әрекеті
Кіріспе

Мұғалім амандасып, оқушыларды түгендейді
Тренинг <<Кір жуғыш машина>>

Оқушыларға <<Маршруттық карта>> бойынша бағаларын жариялап, талдайды.

Оқушылардан 3 сұрақ жазу сұралады: 2 сұрақ Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісі тақырыбынан, 1 сұрақ қайталау сұрағы. Орындыққа отырған оқушыға <<3-1-1>> әдісімен сұрақтар қойылады (оқушылар 2 сұрақ өткен тақырып; оқушылар 1 сұрақ қайталау; мұғалім 1 сұрақ өткен тақырып)
Үй тапсырмасын сұрау үшін <<Кеңейтілген сұрақ қойу>> әдісін қолданады:
1-<<Қазақтардың 1773-1775 ж Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісіне қатысуының негізгі себептері қандай?Ең бастысы қандай?Неге?>>
2- Көктемірдің <<көзге көрінбейтін қозғалысы>> не себепті осындай атауға ие?Неге Пугачев тірі, ол әлі оралады деп сендіруге тырысқан?
3-<<Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісінің жеңілу себептері қандай?Егер көтеріліс жеңіске жеткенде қазақтар үшін қандай маңызы болар еді?>>
4- <<Е.Пугачев көтерілісіне қазақ сұлтандары не үшін қатысты?Неге көтеріліске Ұлы Жүз қазақтары қатыспады?
5- Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісіне қандай ұлт өкілдері қатысты?Неге бұл көтеріліске орыс, башқұрт, қазақ, қалмақ ұлттары қатысты?
6- Е.Пугачев көтерілісін күшпен басқаннан кейін, халықты тыныштандыру үшін, патша үкіметі қандай шаралар қолданды? Көтерілісті, күш көрсетпей, қалай басуға болады?

Оқушыларға алдын ала бағаның критерийлері жарияланады, соңында оқушылар өздері бағалайды.
<<Бармақ көрсету>> әдісін пайдалану арқылы келісетіндігін білдіреді.
Сәлемдесіп, жоқ оқушыларды айтады
Оқушылар белсене қатысып, жағымды оң климат орнайды.

Оқушылар әрқайсысы 3 сұрақ жазады: 2 сұрақ Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісі тақырыбынан, 1сұрақ қайталау сұрағы. <<Ыстық орындықта>> отырған оқушыға сұрақ қояды; <<ыстық орындықта>> отырған оқушылар сұрақтарға ойланып жауап береді.

Оқушылар белгілі критерийлер бойынша өзге оқушыларға баға береді.
Бағамен келіскендігін <<Бармак көрсету>> әдісі бойынша көрсетеді.
Тұсаукесер

<<Бір шапалақ>> әдісін қолданып, оқушылардың назарын өзіне аударып, жаңа сабақтың тақырыбына жетелейді
Оқушылар жинақталып, жұмыстануға әзір болады.
Негізгі бөлім

Сабақтың тақырыбын жариялайды: <<Сырым Датұлы бастаған қазақтардың ұлт азаттық көтерілісі>>
Сабақтың мақсатымен таныстырады: <<С.Датұлы бастаған қазақтардың ең алғаш ірі ұлт-азаттық көтерілісінің тарихи маңызы туралы түсінік қалыптастыру>>

Жұптық және үштік жұмыс: 5 тақырыпша бойынша <<Интеллект карта>> жасақтау.

Топтық жұмыс: бірдей тақырыптағы <<Интеллект карта>> жасаған жұптар бірігеді. Оқушылар өзара бағалап, үздік жұмысты анықтайды.

Үздік <<интеллект карта>> деп танылған жұмысты жұп бүкіл сынып алдында таныстырады

-<<Оқушылар сабақ түсінікті ме? >>
<<Бармақ көрсету>> әдісін пайдалануды сұрайды

С деңгейіндегі оқушыларды <<Дос көмегі>> әдісі арқылы жұмысқа тарту.
Оқушылар сабақтың тақырыбымен және мақсатымен танысады.

Жұпта тапсырмаға сай сәйкесінше жұмыс атқарады.

Топқа бірігіп, белгілі критерийлерге сай, бірін-бірі өзара бағалайды.

Оқушылар өз тақырыпшасын өзге оқушыларға түсіндіреді, яғни білім береді.

<<Бармақ көрсету>> әдісін пайдаланып, түсіну дәрежесін көрсетеді

С деңгейлі оқушылар сабақты толық түсінбеген оқушыларға түсіндіреді.
Қорытынды

<<Бір шапалақ>> әдісін қолданып, оқушылардың назарын сабаққа аударады
-<<С.Датұлы тұлғасына қандай баға бересіңдер?>>
-<<Қалай ойлайсыңдар, халық өз көсемін не үшін құрметтеді?>>
-<<Барон О.Игельстромның реформасының мәні неде? Ол өз ойын неліктен жүзеге асыра алмады?>>
-<<С.Датұлы бастаған көтерілістің аумағы қандай? Неге?>>
-<<С.Датұлының шешендік қабілетін паш ететін қандай әдеби шығарманы білесіңдер?>>
<<Аяқталмаған сөйлем>> әдісі арқылы әр оқушы өзін-өзі бағалайды.
Мен бүгін...............білдім
Маған ......қызықты болды
Қиын болғаны...
Мен ......тапсырмаларды орындадым.
Менің түсінгенім...............
Үй тапсырмасы: тақырыпты мұқият оқып, мәтін соңындағы сұрақтарға жауап жазып келу. <<Қазақстанның ХVІІІ ғ ғылымы мен білімі және мәдениеті>> тақырыбын алдын ала оқып келу.
С деңгейлі оқушыларға Сырым Датұлы бойынша баяндама әзірлеуді тапсыру.
Оқушылар жинақталып, жұмыстануға әзір болады.

Оқушылар өздерін бағалап, рефлексия жасайды.

Тақырыпты пысықтайды, нақтылайды.
Жаңа тақырыпты өз бетімен оқып, түсініп келеді.

Сырым Датұлы туралы қосымша ақпарат көздерін іздейді.
Сабақтың өзіндік талдауы

Сабақ бойынша өзгертулер

Сабақ кезеңі
Сауалдың мақсаттары
Кіріспе
Тұлға аралық байланысты орнату
Сыныптың білім деңгейін анықтау
Алдыңғы сабақты қысқаша қайталау
Сабақ тақырыбын білдіретін мәселелерді анықтау
Тұсаукесер
Қызығушылық пен назарға қол жеткізу
Пайымдауға және логикалық ойлауға себепші болу
Оқушылар болып жатқан оқиғаларды түсінгендерін анықтау
Негізгі бөлім
Назар аудару және түсіндіру
Балаларды бақылауды жүргізуге мен қорытынды шығаруға жетелеу
Қиындықты, түсінбеушілікті анықтап, жеке оқушыларға көмек көрсетуге қатысу
Қорытынды
Сабақтың басты сәттерін анықтау
Сабақ қорытындысы мен түсіну дәрежесін ,меңгеруін бағалау
Қосымша проблемалар туралы әңгімелесу