Бұлт —
Жаңбыр жаршысы.




Арық қазған — су ішер,
Араздасқан — у ішер.




Жерін қорлаған
Жеріне сыймайды.
Елін қорлаған
Еліне сыймайды.




Жер — адамның бесігі.
Ел — бақыттың есігі.




Көктемеде бір тойдым,
Көбік қарда бір тойдым.




Жаман көлдің суы ащы
Жаман адамның тілі ащы.




Отырықшы ел
Егінін — ойлайды.
Көшпелі ел
Көлігін ойлайды.




Қыста қысыл,
Жазда жазыл.




Бір тал кессең,
Он тал ек.




Алтын — тас,
Дақыл ас.




Аяқты ақырғы тамшы толтырады.




Алыстағы дәриядан
Алдында жатқан қақ артық.
Төскейдегі тұлпардан
Жаныңда тұрған жабы артық.




Бұлақ көрсең, көзін аш.




Нажағайдың көптігін қайтейін,
Жаңбырдың жоқтығын қайтейін.




Диқан жерім дейді,
Жері үшін ерінбейді.




Сужетпейін демейді,
Жар жеткізбейді.
Ер жігіт жетпейін демейді,
Мал жеткізбейді.




Қара жерге қар жауар,
Қарды көрген бір мұрат.
Қара жерден қар кетер,
Жерді көрген бір мұрат.




Жердің тілін білсең,
Тілдей жерден жылдық өнім аларсың.
Елдің тілін білсең,
Елгесыйлы боп жағарсың.




Ер тоқымы жаман деп
Ерді мазақ қылмаңыз.
Еккен егін жаман деп,
Жерді мазақ қылмаңыз...




Орман көп болса — олжаң көп.




Жаңа туған айды көрген
Бір мұрат,
Жаңа шыққан күнді көрген
Бір мұрат.
Жаңа ашылған гүлді көрген
Бір мұрат.




Басыңды көтеріп елден сұрағанша,
Басыңды иіп жерден сұра.




Теңіз кешкенге
Өзен сирағынан да келмейді.




Теңізді қасықтап төгіп
Сарқа алмайсың.




Берекесі кеткен ауылдың
Айтқаны өсек болар,
Аңдығаны төсек болар,
Берекесі кірген ауылдың:
Айналдырғаны шаруа болар.
Еккені тары, жегені жарма болар.




Пәндер